Türkiye’de Şirket Kuruluşu

Türkiye’de ticari faaliyette bulunmak amacıyla şirket kurmak isteyen girişimcilerin izlemeleri gereken belirli prosedürler bulunmaktadır. Gerek yerli gerekse yabancı yatırımcı ve girişimciler için bu aşamalarda sağlanan kolaylıklarla kişilerin ticari faaliyete teşvik edildikleri görülmektedir. Özellikle son dönemde gerçekleşen politik olaylar ve gelişmelerle Türkiye yabancı yatırımcılar için şirket kurmak bakımından oldukça avantajlı imkânlar sunmaktadır.

Her ne kadar süreç mümkün olduğunca kolaylaştırılmış olsa da Türkiye’de şirket kurmak isteyen yatırımcıların bu konuda bir hukuki yardım alması sürecin daha hızlı ve etkili ilerlemesi açısından önem arz etmektedir.

Yabancıların Türkiye’de Şirket Kurarken Tabi Olacağı Kurallar

Yabancıların Türkiye’de şirket kurmasının önünde kanuni olarak herhangi bir engel bulunmamaktadır. Bununla birlikte yabancılar Türkiye’de şirket kurarken Türk vatandaşları gibi 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümlerine tabidirler. Ayrıca 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımcılar Kanunu ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun da yabancıların Türkiye’de şirket kurarken tabi oldukları kanunların başında gelmektedir.

Türkiye’de Şirket Kuruluş Aşamaları

Şirket kuruluşu işlemleri Türkiye’de Ticaret Bakanlığı’nın denetimindeki ticaret odaları kapsamında faaliyet gösteren Ticaret Sicil Müdürlükleri’ne başvuru yapılmasıyla başlamış olur. Gerekli belgeler ticaret siciline sunulur. Kuruluş işlemleri belgelerin ticaret siciline teslim edilmesinin ardından elektronik sistem olan Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) üzerinden gerçekleştirilir. Kuruluş aşamalarına makalemizde sıralı ve detaylı olarak değinilecektir.

Türk Ticaret Kanunu’na göre, şirket kuruluş sürecinde öncelikle şirket türü seçimi yapılarak başlanır. Girişimcilerin tercih edebileceği şirket türleri arasında anonim şirket, limited şirket ve gerçek kişi ticari işletmeler gibi seçenekler bulunmaktadır.

Şirket kurarken, şirketin merkez adresinin belirlenmesi ve ticaret sicili müdürlüğüne müracaat etmek gerekmektedir. Şirketin tescilinden sonra, rekabet kurumu ve vergi dairesi gibi ilgili resmi kurumlarla işlemleri tamamlamak önemlidir. Ayrıca, banka hesabına şirketin sermayesinin yatırılması ve gerekli evrakların hazırlanması süreci büyük önem taşır.

1-Şirket Sözleşmesinin Hazırlanması ve Kurucuların İmzalarının Tasdik Edilmesi

Şirket kurmak amacıyla başvuracak yatırımcıların ilk olarak MERSİS’ten şirket sözleşmesi hazırlaması gerekmektedir. Bunun için de öncelikle MERSİS’te üyelik oluşturmalı ve Türk vatandaşları için kimlik numarasıyla, yabancılar için ise pasaport numarasıyla ortak ve yetkililer sözleşmeye eklenmelidir.

Ancak yabancıların sözleşmeye eklenebilmeleri için öncelikle vergi dairesinden alınan vergi numarasıyla kendilerini ticaret sicil müdürlüğünden MERSİS’e kaydettirmesi zorunludur. MERSİS’TE sözleşme hazırlanırken zorunlu olan unsurlar ve gerekli bilgiler girilir.

Oluşturulan sözleşme kurucular tarafından imzalanır. İmzaların kuruculara ait olduğunun tasdiki için kurucuların şirketin türüne göre; şirketin merkezinin bulunduğu yer ticaret sicil müdürlüğüne veya herhangi bir notere giderek tasdik işlemini gerçekleştirmesi mümkündür. MERSİS tarafından şirketin potansiyel vergi numarası da otomatik olarak atanmaktadır.

2-Şirket Yetkililerinin İmza Beyanlarının Hazırlanması

Şirketi temsil etmesi için yetkilendirilen kişilerin şirket unvanı adına imza atacağı gözetilerek imzalarının yetkili makam tarafından tasdik edilmesi gerekir. Tasdik işlemiyle beraber imza beyanları alınmış olur.

3-Rekabet Kurumu Payı İle Nakdi Sermayenin Ödenmesi

Kuruluş işlemi gerek yetkili temsilci aracılığıyla gerekse kurucular tarafından ilgili belgelerle ticaret sicil müdürlüğüne başvurmayla gerçekleşmiş olur. Şirket sermayesinin %0.04’ü Rekabet Kurumu Payı olarak ilgili banka hesabına yatırılabilir veya bu bedelin doğrudan sicil müdürlüğünde ödenmesi de mümkündür. Şirket türünün anonim şirket olarak belirlenmesi halinde nakdi olarak taahhüt edilen payların en az %25’inin şirket tescil edilmeden önce şirket adına açılmış bir banka hesabına yatırılması gerekmektedir.

4-Tescil İçin Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne Başvurulması

Şirketi temsile yetkili kılınan kişilerin imza beyanları hazırlandıktan sonra talep edilen belgelerin kurucular tarafından veya vekaletle yetkili kılınan temsilci tarafından sicil müdürlüğüne verilmesiyle tescil işleminin tamamlanacağından bahsetmiştik.

Şirket türünün anonim şirket, limited şirket veya kooperatif olması halinde bu şirketlerde tutulacak ticari defterlerin de ticaret sicil müdürlüğünce tasdik edilerek tescilin tamamlanmasının ardından ilgilisine teslim edilmesi gerekmektedir. 

Şirket kurma sürecinde noter tasdikli imza sirkülerinin hazırlanması, şirketlerinde ortakların paylarının belirlenmesi ve vergi dairesinden alınan evrakların düzenlenmesi gerekmektedir.

Bu evraklar arasında, şirketin ticaret sicili müdürlüğüne yapılacak başvuru için gerekli olan belgeler bulunmaktadır. Bankaya yatırılması gereken sermaye tutarının belirlenmesi ve şirket hesabına yatırılmasının ardından, banka tarafından düzenlenen dekont ile vergi dairesine başvuru yapılmalıdır.

Bu süreçlerin tamamlanmasının ardından, şirketin faaliyetlerine başlayabilmesi için gerekli olan tüm izinler ve belgeler alınmış olur. Şirket kurarken dikkat edilmesi gereken tüm bu noktalar, işletmenin başarılı bir şekilde faaliyete geçmesi ve Türk Ticaret Kanunu’na uygun hareket etmesi için büyük önem taşımaktadır.

Türkiye’de şirket kurma, şirket nasıl kurulur, anonim şirket kuruluş ve diğer tüm şirket türleri için profesyonel destek alabilirsininiz.

5-Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne Kuruluşta Sunulması Gereken Belgeler

Kurulacak şirketin türüne göre ticaret sicil müdürlüğüne tescil aşamasında sunulması gereken belgeler açısından birtakım farklılıklar bulunmaktadır. Bazı şirket türleri için istenen belgeler örnek olması açısından aşağıda sıralanmıştır.

Anonim Şirketin Tescili İçin Gerekli Belgeler:

  • Kurucuların imzalarının tasdik edildiği anasözleşme,
  • Rekabet Kurumu payının ödendiğini gösteren belge,
  • Varsa, pay sahibi olmayan yönetim kurulu üyelerinin bu görevi kabul ettiklerine ilişkin yazılı beyanları,
  • Şirketi temsil ve ilzama yetkili kılınanların imza beyanları,
  • Nakdi olarak taahhüt edilen sermayenin en az %25’inin bankaya yatırıldığına dair belge,
  • Ayni sermaye konulmuşsa, bu sermaye üzerinde herhangi bir sınırlama bulunmadığına dair ilgili sicilden alınacak yazı,
  • Varsa ayni sermaye olarak konulan taşınmazın, fikri mülkiyet haklarının ve diğer değerlerin kayıtlı bulundukları sicillere şerh verildiğini gösterir belge,
  • Varsa, ayni varlıkların ve işletmenin devir alınmasına ilişkin olanlar da dahil olmak üzere, kurulmakta olan şirket ile kurucular ve diğer kişilerle yapılan ve kuruluşla ilgili olan sözleşmeler,
  • Kuruluşu Bakanlık veya diğer resmi kurumların iznine veya uygun görüşüne tabi olan şirketler için bu izin veya uygun görüş yazısı,
  • Yönetim kurulunda bir tüzel kişinin bulunması halinde, tüzel kişi ile birlikte tüzel kişi adına, tüzel kişi tarafından belirlenen bir gerçek kişinin adı, soyadı ve belirlemeye ilişkin yetkili organ kararının noter onaylı örneği,
  • Varsa, konulan ayni sermaye ile kuruluş sırasında devralınacak işletmeler ve ayni varlıkların değerinin tespitine ilişkin mahkemece atanan bilirkişi tarafından hazırlanmış değerleme raporları.

Kooperatifin Tescili İçin Gerekli Belgeler Kollektif ve Komandit Şirketlerin Tescili İçin Gerekli Belgeler:

  • Kurucuların imzaları ticaret sicili müdürlüğü onaylı şirket sözleşmesi,
  • Kurucuların imzaları noter tarafından onaylanmış şirket sözleşmesi (sicil müdürlüğü onaylı belge yerine kullanılabilmektedir.)
  • Kooperatif kuruluşuna izin veren makamın izin yazısı,
  • Şirketi temsil ve ilzama yetkili olanların şirket unvanı altında atacakları imzaların onaylı örneği,
  • Konulan ayni sermaye üzerinde herhangi bir sınırlamanın olmadığına dair ilgili sicilden alınacak yazı,
  • Ayni sermaye olarak konulan taşınmaz, fikri mülkiyet hakları ve diğer değerlerin kayıtlı bulundukları sicillere şerh verildiğini gösteren belge.

Yabancıların Türkiye’de Şirket Kurarken Yararlanabileceği Kolaylıklar

Doğrudan Yabancı Yatırımcı Kanunu’nun 3/g bendinde “Bu Kanun kapsamında kurulan şirket, şube ve kuruluşlarda istihdam edilecek yabancı uyruklu personele, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çalışma izni verilir.” hükmü bulunmakla yabancı personel istihdamı kolaylaştırılmıştır.

Bu husus yabancı yatırımcının da yabancı uyruklu personel istihdam etmede işinin kolaylaşması sonucunu doğurmaktadır. Ayrıca 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun da yabancı personel istihdamına ilişkin konuları düzenlemektedir.

Yabancıların Türkiye’de Şirket Kurması Bakımından Tabi Olduğu Farklı Kurallar

Yabancı gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye’de şirket kurması, yerli yatırımcılarla aynı kurallara tabidir. Ancak bazı alanlarda iş yapacak şirketler açısından kuruluş ve anasözleşme hazırlanmadan önce yabancı yatırımcılara bakanlıktan ön onay alma şartı getirilmiştir. Bu işlere örnek vermek gerekirse;

Bankalar, Finansal kiralama şirketleri, Bağımsız denetim şirketleri, Varlık yönetim şirketleri, Teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketleri gibi şirketlerin kuruluşunda yabancı yatırımcının bakanlıktan ön onay almış olması aranmaktadır. 

Türkiye’de Şirket Kurmanın Yabancılar Açısından Avantajları

Türkiye’de şirket kurma işlemleri gerekli belgeler hazır olduktan sonra saatler içerisine tamamlanabilmektedir. Bu durum Türk vatandaşları için olduğu kadar yabancı yatırımcılar için de geçerlidir. Nitekim bu husus yabancıların Türk vatandaşlarıyla aynı hukuk kurallarına ve prosedürlere tabi olmasından da anlaşılmaktadır.

Şirket kuruluşu açısından yatırımcılar arasında ayrım yapılmıyor oluşu ve sürecin mümkün olduğunca kolay tutulması göz önüne alındığında Türkiye yabancılar için şirket kurmak ve ticari faaliyette bulunmak için en avantajlı ülkelerden biri olma özelliğini korumaktadır.

Türkiye, yabancılar için şirket kurmak ve ticari faaliyette bulunmak için en avantajlı ülkelerden biri olma özelliğini korumaktadır. Yabancılar, teknoloji, üretim, ticaret, finansal hizmetler ve diğer sektörlerde faaliyet göstermek için Türkiye’de iyi bir ortam bulmaktadır.

Yabancı şirketlerin Türkiye’deki faaliyetlerinde başarılı olmaları için belirli kurallara ve mevzuata uymaları gerekmektedir. Yabancı şirketlerin Türkiye’deki işlemleri, güvenilir ve yasal olarak gerçekleştirilmelidir. Yabancı şirketler, işlemlerini uluslararası ve yasal standartlara uygun olarak gerçekleştirmelilerdir. Türkiye, yabancı yatırımcıların ülkede şirket kurmalarını ve ticari faaliyette bulunmalarını desteklemektedir.

Aynı zamanda yabancı yatırımcılara Türkiye’de başvurulacak yargı yolları açık olmakla beraber 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu 3. Maddesinde de uyuşmazlıkların çözümünde yabancı yatırımcıların ulusal veya uluslararası tahkim yollarına başvurmasının önünde bir engel bulunmadığı hükme bağlanmıştır.

YURTDIŞINDA ŞİRKET KURULUŞU